ความเป็นมาของวันแม่แห่งชาติ

ชาวอเมริกันเป็นผู้กำหนดให้มีวันแม่อย่างเป็นทางการขึ้น และผู้ที่พยายามเรียกร้อง
ให้มีวันแม่ในอเมริกา คือ แอนนา เอ็ม. จาร์วิส คุณครูแห่งรัฐฟิลาเดลเฟีย แต่กว่าเธอ
จะประสบความสำเร็จก็ครบ ๒ ปีพอดีในปี ค.ศ.๑๙๑๔ (พ.ศ.๒๔๕๗) โดยประธานาธิบดี
วูดโรว์ วิลสัน ได้มีคำสั่งให้ถือวันอาทิตย์ที่ ๒ ของเดือนพฤษภาคมเป็นวันแม่แห่งชาติ
และดอกไม้สำหรับวันแม่ของชาวอเมริกันก็คือดอกคาร์เนชั่น ซึ่งจะแบ่งออกเป็น ๒ แบบ
คือ ถ้าแม่ยังมีชีวิตอยู่ให้ประดับตกแต่งบ้าน หรือประตูด้วยดอกคาร์เนชั่นสีชมพู
แต่ถ้าแม่ถึงแก่กรรมไปแล้วให้ประดับด้วยดอกคาร์เนชั่นสีขาว

วันแม่แห่งชาติในประเทศไทย

สำหรับในประเทศไทยนั้นมีการจัดงานวันแม่ขึ้นเป็นครั้งแรกเมื่อวันที่ ๑๐ มีนาคม
พ.ศ.๒๔๘๖ ณ.สวนอัมพรโดยมีกระทรวงสาธารณสุขเป็นผู้จัดงาน แต่เนื่องจากช่วงนั้น
เป็นช่วงสงครามโลกครั้งที่ ๒ งานวันแม่ในปีต่อมาจึงต้องงดไปโดยปริยาย หลังจาก
ผ่านพ้นวิกฤติสงครามไปแล้ว หลายหน่วยงานได้พยายามรื้อฟื้นให้มีวันแม่ขึ้นมาอีก
แต่ก็ไม่ประสบผลสำเร็จเท่าที่ควร และมีการเปลี่ยนกำหนดวันแม่ไปหลายครั้ง
แต่กำหนดวันแม่ที่ประชาชนนิยม และเป็นที่รับรองของรัฐบาล คือวันที่ ๑๕ เมษายน
โดยเริ่มจัดมาตั้งแต่ปี พ.ศ.๒๔๙๓ กำหนดงานวันแม่ในวันนี้ยังดำเนินต่อมาอีกหลายปี
ก็ต้องมาหยุดชะงักลงอีก ด้วยเหตุผลที่ว่าสภาวัฒนธรรมแห่งชาติ ผู้จัดงานวันแม่
ขาดผู้สนับสนุน ซึ่งก็คือกระทรวงวัฒนธรรมที่ถูกยุบไปนั่นเอง

ต่อมาสมาคมครูคาทอลิกแห่งประเทศไทย เห็นว่าควรมีการจัดงานวันแม่ต่อไป จึงได้
รื้อฟื้นงานวันแม่ขึ้นมาอีก และได้กำหนดให้จัดงานวันแม่ คือวันที่ ๔ ตุลาคม พ.ศ.๒๕๑๕
แต่จัดได้เพียงปีเดียวก็เลิกไป จนกระทั่งในปี พ.ศ. ๒๕๑๙ คณะกรรมการอำนวยการ
สภาสังคมสงเคราะห์แห่งประเทศไทย ในพระบรมราชูปถัมภ์เห็นว่าควรกำหนดวันแม่
ให้แน่นอนเสียที จึงได้กำหนดวันแม่ใหม่โดยให้ถือว่าวันเสด็จพระราชสมภพของสมเด็จ
พระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถ วันที่ 12 สิงหาคม เป็นวันแม่แห่งชาติ และ กำหนด
ให้ดอกมะลิเป็นดอกไม้สัญลักษณ์ของวันแม่ตั้งแต่นั้นมา

เหตุผลที่ให้ดอกมะลิ เป็นดอกไม้สัญลักษณ์ของวันแม่ ก็เนื่องจาก ดอกมะลิเป็นดอกไม้
ที่มีสีขาวบริสุทธิ์ส่งกลิ่นหอมไปไกลและหอมได้นาน อีกทั้งยังออกดอกได้ตลอดทั้งปี
เปรียบได้กับความรักอันบริสุทธิ์ของแม่ที่มีต่อลูกไม่มีวันเสื่อมคลาย...
     

 นักภาษาศาสตร์ได้ตั้งข้อสังเกตไว้ว่า คำว่า "แม่" ของทุก ๆ ภาษา มาจากการออกเสียง
ของเด็ก โดยคำขึ้นต้นด้วยพยัญชนะริมฝีปากคู่ (Bilabial) ได้แก่ ม , พ , ป ,บ หรืออาจ
กล่าวได้ว่าเป็นพยัญชนะชุดแรกที่เด็กสามารถทำเสียงได้ โดยการใช้ริมฝีปากบนและล่าง
ดังเช่น  ภาษาไทย แม่, ภาษาจีน ม๊ะ หรือ ม่า, ภาษาฝรั่งเศส la mere (ลา แมร์),
ภาษาอังกฤษ mom, mam, ภาษาโซ่ ม๋เปะ, ภาษามุสลิม มะ, ภาษาไทใต้คง เม

วัตถุประสงค์ของการจัดวันแม่แห่งชาติ

• เพื่อเทิดทูนพระเกียรติคุณของ สมเด็จพระนางเจ้าฯพระบรมราชินินาถ
  ซึ่งเป็น"แม่"แห่งแผ่นดิน
• เพื่อเทิดทูนพระคุณของแม่ และยกย่องบทบาทของแม่ที่มีต่อครอบครัวและสังคม
• เพื่อให้ลูกได้แสดงความกตัญญูกตเวทีต่อ..แม่
• เพื่อให้ผู้เป็น..แม่ สำนึกในหน้าที่และความรับผิดชอบของตน

กิจกรรม

กิจกรรมในวันเฉลิมพระชนมพรรษาสมเด็จพระนางเจ้าฯพระบรมราชินีนาท ในทุก ๆ ปี
จะมีการประดับธงชาติในทุกหน่วยงาน ไม่ว่าจะเป็นสถานที่ราชการ โรงเรียน บริษัท
และบ้านเรือน เพื่อถวายพระพรให้พระองค์ทรงมีพระชนมายุยิ่งยืนนาน และยังมีกิจกรรม
การบำเพ็ญประโยชน์ต่าง ๆ เพื่อถวายเป็นพระราชกุศลแด่พระองค์ท่าน เช่น การ
บริจาคโลหิต การทำความสะอาดแม่น้ำลำคลอง ถนน โรงพยาบาล และประดับ
พระบรมฉายาลักษณ์(รูป) ของสมเด็จพระนางเจ้าฯพระบรมราชินีนาถไว้ที่หน้าบริษัท
หรือหน่วยงานต่าง ๆ เพื่อถวายเป็นพระราชกุศลแด่พระองค์ท่านด้วย

กิจกรรมสำหรับลูกในวันแม่แห่งชาติ คือ ประดับธงชาติตามอาคารบ้านเรือน จัดกิจกรรม
บำเพ็ญประโยชน์หรือบำเพ็ญกุศล แก่ "แม่" ผู้ให้กำเนิดแก่บุตร-ธิดาของตนเอง เช่น
การปฏิบัติธรรม การทำคุณความดีต่าง ๆ การตักบาตรทำบุญแก่พระสงฆ์ และการ
แสดงความกตัญญูกตเวทิตาแก่บิดา-มารดาพร้อมกันในวันแม่แต่ก็เน้นความสำคัญ
แก่มารดาหรือแม่เพราะเป็นวันของท่าน ทำบุญใส่บาตร หรือการปฏิบัติธรรมเป็นเวลา
๓ วัน ๕ วัน เพื่ออุทิศส่วนกุศล และระลึกถึงพระคุณของ..แม่

นอกจากนี้ยังมีการจัดกิจกรรมประกาศเกียรติคุณ แม่ตัวอย่าง หรือแม่ดีเด่น
โดยกำหนดคุณสมบัติ คือ มีอายุ 40 ปีขึ้นไป ส่งเสริมการศึกษาของบุตร ธิดา
นับถือศาสนาโดยเคร่งครัด งดเว้นอบายมุขทุกชนิด อุทิศตนเพื่อประโยชน์
ต่อสาธารณชน และมสามีเพียงคนเดียว

  พ่อแม่ก็แก่เฒ่า จำจากเจ้าไม่อยู่นาน
จะพบจะพ้องพาน เพียงเสี้ยววานของคืนวัน
ใจจริงไม่อยากจาก เพราะยังอยากเห็นลูกหลาน
แต่ชีพมิทนทาน ย่อมร้าวรานสลายไป
ขอเถิดถ้าสงสาร อย่ากล่าวขานให้ช้ำใจ
คนแก่ชะแรวัย คิดเผลอไผลเป็นแน่นอน
ไม่รักก็ไม่ว่า เพียงเมตตาช่วยอาทร
ให้กินและให้นอน คลายทุกข์ผ่อนพอสุขใจ
เมื่อยามเจ้าโกรธขึง ให้นึกถึงเมื่อเยาว์วัย
ร้องไห้ยามป่วยไข้ ได้ใครเล่าเฝ้าปลอบโยน
เฝ้าเลี้ยงจนโตใหญ่ แม้เหนื่อยกายก็ยอมทน
หวังเพียงจะได้ผล เติบโตจนสง่างาม
ขอโทษถ้าทำผิด ขอให้คิดทุกทุกยาม
ใจแท้มีแต่ความ หวังติดตามช่วยอวยชัย
ต้นไม้ที่ใกล้ฝัง มีหรือหวังอยู่ทนได้
วันหนึ่งคงล้มไป ทิ้งฝั่งไว้ให้วังเวง



แต่เล็กจนเติบใหญ่
ใครหนอใครอยู่เคียงคุณ
อุปถัมภ์แลค้ำจุน
อีกเกื้อหนุนด้วยอาทร

เมื่อครั้งคราทารก
ในอ้อมอกนิทราภรณ์
เลือด-อกบรรจงป้อน
ผ่อนเย็นร้อนบ่คลอนคลาย

ยุงเหลือบแลไรริ้น
ปัดเป่าสิ้นอันตราย
มูลมูกเมือกทั้งหลาย
ชำระให้ด้วยอาทร

เมื่อครั้งคราตั้งไข่
ใครหนอใครเคียงบ่จร
ผิล้มประคองซ้อน
ก่อนเป่าเพี้ยงบรรเทาพลัน

รู้ความในวันเก่า
เราหนอเราซิซนรั้น
เพียรสอนเพียรอดกลั้น
อันโอบเอื้อเหลือคณนา

วิชาค่าล้ำชีพ
ดั่ง ประทีปเกราะศาสตรา
ใครเล่าเฝ้าสรรหา
ให้รู้ค่าแลพากเพียร

จงรู้คุณแดนเกิด
เชิดชาติราชศาสน์เสถียร
ป้องปราบศัตรูเสี้ยน
ด้วยแกล้วกล้าสามัคคี

ควรค้ากัลยาณชน
แลหลีกพ้นพาลกาลี
สัมมาครรลองวิถี
มีหิริโอตัปปา

เติบใหญ่ในวันนี้
มีเบื้องหลังอันหาญกล้า
ฝ่ามรสุมนานา
ผจัญปัญหาสารพัน

ท่ามกลางอุปสรรค
ยังมอบรักประจักษ์อัน
เที่ยงแท้มิแปรผัน
รักแท้นั้นพิสุทธา

กี่เหงื่ออาบกายพ่อ
กี่หยดหนอ นมมารดา
พระคุณท้นท่วมฟ้า
กี่ชาติกว่าทดแทนเทียม



ขอขอบคุณ กลอนวันแม่ โดยคุณพอ จาก Thaipoem.com