"ปฐมฌานในวัย ๗ พระชันษา"

เมื่อพระราชกุมารมีพระชนมายุ ๗ พรรษา พระราชบิดาได้เสด็จไปประกอบพิธีวัปปมงคล แรกนาขวัญ และได้นำพระราชกุมารสิทธัตถะตามเสด็จด้วย พระเจ้าสุทโธทนะได้ทรงประกอบพิธีไถ จึงได้พบสมบัติใหญ่ในที่นั้น ชนส่วนใหญ่ใคร่จะเห็นสมบัติแม้พระพี่เลี้ยงก็ได้ทิ้งพระโอรสไปชมสมบัตินั้น

ส่วนพระราชกุมารครั้นบรรทมตื่น ทรงลุกขึ้นนั่งคู้บัลลังก์ ทรงเจริญสมาธิอานาปานสติได้ฌานขั้นปฐมฌาน แล้วทรงเจริญกสิณ เจโตวิมุตติ กระทำให้เกิดเงาต้นหว้าเป็นปริมณฑลไม่เคลื่อนคล้อยไปทางไหนประดุจเวลาเที่ยงวัน ซึ่งยามนั้นเป็นเวลาบ่ายเงาไม้ก็มิได้เคลื่อนตามแสงพระอาทิตย์แต่ประการใด พระพี่เลี้ยงกลับมาเห็นจึงนำความกราบทูลพระเจ้าสุทโธทนะ พระองค์ทรงทราบจึงได้เสด็จมาที่ร่มหว้า ทรงเห็นเป็นสิ่งมหัศจรรย์ ถึงกับเปล่งพระวาจาตรัสว่า

      “ลูกรัก นี่เป็นการกราบไหว้ลูกเป็นครั้งที่ ๒” แล้วก็ทรงทำอัญชลีพระโอรส