"จำนวนพระพุทธเจ้า"

จำนวนของพระพุทธเจ้าในคัมภีร์ของทางมหายานนั้นได้ระบุนามของพระพุทะเจ้าไว้
เป็นจำนวนมาก มีทั้งพระพุทธเจ้า ๓๕ พระองค์ พระพุทธเจ้า ๕๓ พระองค์ และที่มาก
ที่สุดคือพระพุทธเจ้า ๓,๐๐๐ พระองค์ โดยแบ่งเป็น
  • พระพุทธเจ้าในกัปป์อดีตซึ่งระบุนามไว้ในคัมภีร์อดีตสมัยอลังการกัลป์
    สหัสพุทธนามสูตร ๑,๐๐๐ พระองค์ เริ่มจากพระปุณฑริกประภาพุทธเจ้าเป็นองค์แรกจนถึงพระเวศภูพุทธเจ้าเป็นองค์สุดท้าย
  • พระพุทธเจ้าในกัปป์ปัจจุบันซึ่งระบุนามไว้ในคัมภีร์ปัจจุบันสมัยภัทรกัลป์
    สหัสพุทธนามสูตร ๑,๐๐๐ พระองค์ เริ่มจากพระวิปัสสีพุทธเจ้าเป็นองค์แรก จนถึงพระรุจิพุทธเจ้าเป็นองค์สุดท้าย ซึ่งพระรุจิพุทธเจ้านี้ปัจจุบันคือ
    พระเวทโพธิสัตว์
  • พระพุทธเจ้าในกัปป์อนาคตซึ่งระบุนามไว้ในคัมภีร์อนาคตสมัยนักษัตรกัลป์
    สหัสพุทธนามสูตร ๑,๐๐๐ พระองค์ เริ่มจากพระสูรยประภาพุทธเจ้าเป็นองค์แรกจนถึงพระสุเมรุลักษณ์พุทธเจ้าเป็นองค์สุดท้าย

จำนวนพระพุทธเจ้า ในอดีต และอนาคตนั้น ทั้งเถรวาท และอาจาริยวาท มีลักษณะเหมือน กันคือมีเป็นโกฏิ ๆ หรือมีจำนวนเหมือนเมล็ดทรายที่ฝั่งแม่น้ำคงคาในประเทศอินเดีย คือนับไม่ไหว แต่ที่ปรากฏชัดเจนทั้งสองนิกายมีจำนวนไม่มาก พระนามของพระพุทธเจ้า เหมือนกันเฉพาะบางพระองค์ ส่วนมากไม่ตรงกัน มหายานมีมาก หินยานมีน้อย ข้อแตกต่าง นิกายเถรวาท พระพุทธเจ้าแต่ละพระองค์ไม่ได้ต่อเนื่องกันมา องค์บำเพ็ญบารมีเต็มก็เป็น พระพุทธเจ้า เช่น พระวิปัสสี พระสิขี พระเวสภู พระกกุสันธะ พระโกนาคมนะ พระกัสปะ พระพุทธโคดม ตลอดจนพระศรีอริยเมตไตรย จะมาตรัสข้างหน้า


พระพุทธเจ้าในนิกายมหายาน แต่ละพระองค์สืบเนื่องกันมาเป็นลูกโซ่ ต้นกำเนิดของ
พระพุทธเจ้าคือ อาทีพุทธเจ้าทรงอุบัติมาพร้อมกับโลกและประจำโลกอยู่จนโลกสลาย หรือเรียกว่าชั่วนิรันดร พระพุทธเจ้าองค์อื่น ๆ สืบเนื่องมาจากอาทิพุทธเจ้า แต่ที่ว่านี้
ไม่ใช่มหายานทุกนิกายเฉพาะบางนิกายในประเทศจีน ญี่ปุ่น ไม่กล่าวถึงอาทิพุทธเจ้าเลย แต่กล่าวถึงพระพุทธเจ้านามว่า อมิตาภะ เป็นพระพุทธเจ้าสูงสุดในประเทศญี่ปุ่นเอง
บางนิกายเช่น เคงอน เป็นตน นับถือพระไวโรจนะว่าสูงสุด สำหรับมหายานในประเทศ เนปาลถือว่าพระอาทิพุทธเจ้าเป็นสยัมภู เกิดขึ้นเองพร้อมกับโลกไม่มีเบื้องต้นและที่สุด
มีที่ประทับอยู่บนสวรรค์ชั้น ๑๓ เรียกว่า อกนิษฐพรหม

พระพุทธเจ้าในอดีตก็ดีในอนาคตก็ดีอาศัยพระอาทิพระพุทธเจ้าเสด็จอุบัติเกิดขึ้นมา
ดังนั้น บางนิกายในประเทศจีนจึงขนานพระนามอาทิพุทธะ ออกไปหลายชื่อ เช่น
วัชรปาณี เป็นต้น


          

พระพุทธเจ้าในอนาคต
ในคัมภีร์อนาคตวงค์นั้น ได้กล่าวถึง
พระพุทธเจ้าในอนาคต ๑๐ พระองค์ที่จะบังเกิดขึ้นในอนาคตอันใกล้ ดังนี้

  • พระศรีอริยเมไตรยสัมมาสัมพุทธเจ้า ในสมัยพุทธกาล คือ พระอชิตเถระ
    ตรัสรู้ที่ไม้ กากะทิง พระชนม์ ๘ หมื่นพรรษา พระกายสูง ๘๐ ศอก
  • พระรามะสัมมาสัมพุทธเจ้า ในสมัยพุทธกาลคือ อุตมรามราช
    ตรัสรู้ที่ไม้แก่น จันทร์แดง พระชนม์ ๙ หมื่นพรรษา พระกายสูง ๘๐ ศอก
  • พระธรรมราชาสัมพุทธเจ้า ในสมัยพุทธกาลคือ พระเจ้าปเสนทิโกศล
    ตรัสรู้ที่ไม้ กากะทิง พระชนม์ ๕ หมื่นพรรษา พระกายสูง ๑๖ ศอก
  • พระธรรมสามีสัมพุทธเจ้า ในสมัยพุทธกาลคือ อภิภูเทวราช
    ตรัสรู้ที่ไม้รังใหญ่ พระชนม์ ๑ แสนพรรษา พระกายสูง ๘๐ ศอก
  • พระนารทะสัมพุทธเจ้า ในสมัยพุทธกาลคือ อสุรินทราห
    ตรัสรู้ที่ไม้แก่นจันทน์แดง พระชนม์ ๑ หมื่นพรรษา พระกายสูง ๒๐ ศอก
  • พระรังสีมุนีสัมพุทธเจ้า ในสมัยพุทธกาลคือ จังกีพราหมณ
    ตรัสรู้ที่ไม้ดีปลีใหญหรือไม้เลียบ พระชนม์ ๕ พันพรรษา พระกายสูง ๖๐ ศอก
  • พระเทวเทพสัมพุทธเจ้า ในสมัยพุทธกาลคือสุภพราหมณ์
    ตรัสรู้ที่ไม้จำปา พระชนม์ ๘ หมื่นพรรษา พระกายสูง ๘๐ ศอก
  • พระสีหสัมพุทธเจ้า ในสมัยพุทธกาลคือโตเทยยพราหมณ
    ตรัสรู้ที่ไม้แคฝอย พระชนม์ ๘๐ พรรษา พระกายสูง ๖๐ ศอก
  • พระติสสสัมพุทธเจ้า ในสมัยพุทธกาลคือช้างนาฬาคีร
    ตรัสรู้ที่ไม้ไทร พระชนม์ ๘ หมื่นพรรษา พระกายสูง ๘๐ ศอก
  • พระสุมังคลสัมพุทธเจ้า ในสมัยพุทธกาลคือช้างปาลิไลยกะ
    ตรัสรู้ที่ไม้กากะทิง พระชนม์ ๑ แสนพรรษา พระกายสูง ๖๐ ศอก