"อายุขัยของเทวดา-พรหม"

อายุขัยของเหล่าเทวดาและพรหม
  
ใน วิตถตสูตร ที่พระพุทธเจ้าตรงตรัส อายุขัยของเหล่าเทวดานั้นมีอายุขัยยืนยาวมาก
วิตถตสูตร (บางส่วน เกียวกับอายุขัยเทวดา)ฯ
          
  "อุโบสถประกอบด้วยองค์ ๘ ประการ บุคคลเข้าอยู่แล้ว มีผลมาก มีอานิสงส์มาก

   มีความรุ่งเรืองมาก มีความแพร่หลายมาก เพียงไร ดูกรภิกษุทั้งหลาย เปรียบเหมือน    พระราชาเสวยราชย์ดำรงอิสรภาพและอธิปไตยในชนบทใหญ่ๆ ๑๖ รัฐ
   มีรัตนะ ๗ ประการมากมาย เหล่านี้ คือ อังคะ มคธะ กาสี โกสละ วัชชี มัลละ
   เจดีย์ วังสะ กุรุ ปัญจาละ มัจฉะ สุรเสนะอัสสกะ อวันตี คันธาระ กัมโพชะ
   การเสวยราชดำรงอิสรภาพและอธิปไตยของพระราชานั้น ย่อมไม่ถึงเสี้ยวที่ ๑๖
   แห่งอุโบสถที่ประกอบด้วยองค์ ๘ ประการ ข้อนั้นเพราะเหตุไร เพราะราชสมบัติมนุษย์    เป็นเหมือนของคนกำพร้าเมื่อเทียบสุขอันเป็นทิพย์

    
   ดูกรภิกษุทั้งหลาย ๕๐ ปีมนุษย์ เป็นคืนหนึ่ง วันหนึ่ง ของเทวดาชั้นจาตุมมหาราช
   ๓๐ ราตร,ี โดยราตรีนั้นเป็นเดือนหนึ่ง, ๑๒ เดือนโดยเดือนนั้นเป็นปีหนึ่ง, ๕๐๐ ปีทิพย์    โดยปีนั้น เป็นประมาณอายุของเทวดาชั้นจาตุมมหาราช .....ฯ
         
   ดูกรภิกษุทั้งหลาย ๑๐๐ ปีมนุษย์เป็นคืนหนึ่ง วันหนึ่ง ของเทวดาชั้นดาวดึงส์
   ๓๐ ราตรีโดยราตรีนั้นเป็นเดือนหนึ่ง, ๑๒ เดือนโดยเดือนนั้นเป็นปีหนึ่ง
   พันปีทิพย์โดยปีนั้น เป็นประมาณอายุของเทวดาชั้นดาวดึงส์ ....ฯ
          
   ดูกรภิกษุทั้งหลาย ๒๐๐ ปีมนุษย์เป็นคืนหนึ่ง วันหนึ่ง ของเทวดาชั้นยามา
   ๓๐ ราตรีโดยราตรีนั้นเป็นเดือนหนึ่ง, ๑๒ เดือนโดยเดือนนั้นเป็นปีหนึ่ง
   ๒,๐๐๐ ปีทิพย์โดยปีนั้น เป็นประมาณของอายุเทวดาชั้นยามา ....ฯ
           
   ดูกรภิกษุทั้งหลาย ๔๐๐ ปีมนุษย์เป็นคืนหนึ่ง วันหนึ่ง ของเทวดาชั้นดุสิต
   ๓๐ ราตรีโดยราตรีนั้นเป็นเดือนหนึ่ง, ๑๒ เดือนโดยเดือนนั้นเป็นปีหนึ่ง
   ๔,๐๐๐ ปีทิพย์โดยปีนั้น เป็นประมาณอายุของเทวดาชั้นดุสิต ....ฯ
          
   ดูกรภิกษุทั้งหลาย ๘๐๐ ปีมนุษย์เป็นคืนหนึ่ง วันหนึ่ง ของเทวดาชั้นนิมมานรดี
   ๓๐ ราตรีโดยราตรีนั้นเป็นเดือนหนึ่ง ๑๒ เดือนโดยเดือนนั้นเป็นปีหนึ่ง
   ๘,๐๐๐ ปีทิพย์โดยปีนั้น เป็นประมาณอายุของเทวดาชั้นนิมมานรดี ....ฯ
         
   ดูกรภิกษุทั้งหลาย ๑,๖๐๐ ปีมนุษย์เป็นคืนหนึ่ง วันหนึ่ง ของเทวดาชั้นปรนิมมิตวสวัตตี

   ๓๐ ราตรีโดยราตรีนั้นเป็นเดือนหนึ่ง, ๑๒ เดือนโดยเดือนนั้นเป็นปีหนึ่ง
   ๑๖,๐๐๐ ปีทิพย์โดยปีนั้น เป็นประมาณอายุของเทวดาชั้นปรนิมมิตวสวัตตี ...ฯ
        
บุคคลไม่พึงฆ่าสัตว์ ไม่พึงถือเอาสิ่งของที่เจ้าของไม่ให้ พึงเว้นจากเมถุนธรรม
อันมิใช่ความประพฤติของพรหม ไม่พึงพูดเท็จ ไม่พึงดื่มน้ำเมา ไม่พึงบริโภคอาหาร
ในเวลาวิกาลในราตรี ไม่พึงทัดทรงดอกไม้และของหอม ไม่พึงนอนบนเตียง
บนแผ่นดินหรือบนเครื่องลาดด้วยหญ้า บัณฑิตทั้งหลายกล่าวอุโบสถ ๘ ประการนี้แล ที่พระพุทธเจ้าผู้ถึงที่สุดแห่งทุกข์ทรงประกาศแล้ว... ฯจบสูตรที่ ๒
       
เมื่อนำมาเปรียบเทียบเป็นปีกับมนุษย์โลกได้ดังนี้ อายุขัยของเทวดาเทียบกับปีของ
มนุษย์โลก
๑ ปีทิพย์ของสวรรค์แต่ละชั้น เท่ากับ ๓๖๐ วันทิพย์ของสวรรค์แต่ละชั้น

ชั้นจาตฯุุ มีอายุ  ๕๐๐ ปีทิพย์ ๑ วันทิพย์ = ๕๐ปีมนุษย์ ๕๐๐X๓๖๐X๕๐=๙,๐๐๐,๐๐๐ ปี

ชั้นดาวดึงส์
    "   ๑,๐๐๐     "     ๑      "      ๑๐๐     "       เท่ากับ        ๓๖,๐๐๐,๐๐๐  ปี
ชั้นยามา         "   ๒,๐๐๐     "     ๑      "      ๒๐๐     "       เท่ากับ     ๑๔๔,๐๐๐,๐๐๐  ปี

ชั้นดุสิต          "   ๔,๐๐๐     "     ๑      "      ๔๐๐     "       เท่ากับ     ๕๗๖,๐๐๐,๐๐๐  ปี

ชั้นนิมมา        "   ๘,๐๐๐     "     ๑      "      ๘๐๐     "       เท่ากับ  ๒,๓๐๔,๐๐๐,๐๐๐ ปี

ชั้นปรมิน        " ๑๖,๐๐๐     "     ๑      "   ๑,๖๐๐     "       เท่ากับ  ๙,๒๑๖,๐๐๐,๐๐๐  ปี


อายุของพระพรหม
รูปฌาน ๑ ถึง รูปฌาน ๔

รูปฌาน ๑ มีอยู่ ๓ ชั้น

      สมาธิอย่างอ่อน   ปาริสัชนาพรหม    มีอายุ ๑/๓ กัป

      สมาธิอย่างกลาง ปุโรหิตพรหม         มีอายุ ๑/๒ กัป

      สมาธิอย่างสูง      มหาพรหม             มีอายุ ๑  กัป

รูปฌาน ๒ มีอยู่ ๓ ชั้น

      สมาธิอย่างอ่อน   ปริตตาภาพรหม    มีอายุ ๒  กัป

      สมาธิอย่างกลาง อัปปมาณภาพรหม มีอายุ ๔  กัป

      สมาธิอย่างสูง      อาภัสสราพรหม     มีอายุ ๘  กัป

รูปฌาน ๓ มีอยู่ ๓ ชั้น

     สมาธิอย่างอ่อน    ปริตตสุภาพรหม    มีอายุ ๑๖ กัป

     สมาธิยย่างกลาง   อัปปมาณสุภาพรหม มีอายุ ๓๒ กัป

     สมาธิอย่างสูง       สุภกิณหาพรหม     มีอายุ ๖๔ กัป

รูปฌาน ๔ มีอยู่ ๒ ชั้น

     เวหัปผลพรหม         มีอายุ ๕๐๐ กัป

     อสัญญสัตราพรหม  มีอายุ ๕๐๐ กัป


สุทธาวาสพรหม มี ๕ ชั้น เป็นภพของพระอนาคาม

     ๑. อวิหา      มีอายุ     ๑,๐๐๐ กัป

     ๒. อตัปปา   มีอายุ     ๒,๐๐๐ กัป

     ๓. สุทัสสา   มีอายุ    ๔,๐๐๐ กัป

     ๔. สุทัสสี     มีอายุ    ๘,๐๐๐ กัป

     ๕. อกนิฏฐา มีอายุ ๑๖,๐๐๐ กัป


อรูปพรหม มี ๔ ชั้น

     ๑. อากาสานัญจายตนพรหม            มีอายุ ๒๐,๐๐๐ กัป

     ๒. วิญญาณัญจายตนพรหม             มีอายุ ๔๐,๐๐๐ กัป

     ๓. อากิญจัญญายตนพรหม              มีอายุ ๖๐,๐๐๐ กัป

     ๔. เนวสัญญานาสัญญายตนาพรหม มีอายุ ๘๔,๐๐๐ กัป


ที่มา : มุนีนาถทีปนี หนังสือชนะเลิศรางวัลวรรณกรรมไทยของ ธ.กรุงเทพ
         รจนาโดย พระพรหมโมลี(วิลาศ ญาณวโร ปธ.๙)