มนุสสภูมิ คือ โลกซึ่งเป็นที่อาศัยของสัตว์ผู้มีใจสูง คำว่า มนุษย์ มาจากคำว่า มน (อ่านว่า มะนะ) แปลว่า ใจ รวมกับคำว่า "อุษย์" หรือ "อุตม" (อุดม) แปลว่า สูง มนุษย์ จึงหมายถึง ผู้มีใจสูง ใจรุ่งเรืองและกล้าแข็งซึ่งก็คือคนที่อาศัยอยู่ในโลกของเรานี้และยัง รวมถึงคนที่อยู่ในอีกสามโลกในจักรวาลเดียวกับเราด้วย ที่อยู่ของมนุษย์หรือมนุสสภูมิ อยู่บนพื้นดิน ในระดับเดียวกับไหล่เขาพระสุเมรุ ตั้งอยู่ทั้ง ๔ ทิศของ เขาพระสุเมรุซึ่งเป็น แกนกลางของจักรวาล ผืนแผ่นดินใหญ่ทั้ง ๔ เรียกว่า ทวีปทั้ง ๔ มีชื่อว่า ๐ ปุพพวิเทหทวีป ๐ อปรโคยานทวีป ๐ อุตตรกุรุทวีป และ ๐ ชมพูทวีป ทวีปทั้ง ๔ และตำแหน่งที่ตั้งของโลกมนุษย์ทั้ง ๔ ทวีป ซึ่งมีดังนี้๐ ปุพพวิเทหทวีป อยู่ตรงกับไหล่เขาด้านทิศตะวันออก มีพื้นเป็นเงิน แสงสีเงินสะท้อนไป ยังทวีปซีกนั้น ๐ อปรโคยานทวีป อยู่ตรงกับไหล่เขาด้านทิศตะวันตก มีพื้นเป็นแก้วผลึกแสงใสๆ สะท้อนไปยังทวีปซีกนั้น ๐ อุตตรกุรุทวีป อยู่ตรงกับไหล่เขาด้านทิศเหนือ มีพื้นเป็นทองคำ แสงสีทองสะท้อนไปยัง ทวีปซีกนั้น ๐ ชมพูทวีป อยู่ตรงกับไหล่เขาด้านทิศใต้ มีพื้นเป็นมรกต แสงสีเขียว สะท้อนไปยังทวีปซีกนั้น เพราะเหตุนี้ ในทวีปทั้ง ๔ จึงมีสีของต้นไม้ ใบไม้ น้ำในทะเล มหาสมุทร ท้องฟ้า ตามสีของรัตนะที่ไหล่เขาพระสุเมรุสะท้อนแสง แต่ละทวีปมีทวีปน้อย ๕๐๐ เป็นบริวาร คนที่อาศัยอยู่ในทวีปน้อย มีความเป็นไปต่าง ๆ ตามผู้คนที่อยู่ในทวีปใหญ่ รูปใบหน้า ของมนุษย์ม ีลักษณะตามสัณฐานของทวีป มนุษย์ในทวีปทั้ง ๔ เมื่อกล่าวโดยรวม มีรูปร่าง สัณฐาน หน้าตา อยู่ในลักษณะเดียวกัน ต่างกัน ตรงขนาด ความได้ส่วนสัด และความประณีตสวยงาม เช่น ๐ มนุษย์ใน ชมพูทวีป มีใบหน้ารูปไข่ ๐ มนุษย์ใน อปรโคยานทวีป มีใบหน้ากลมเหมือนดวงจันทร์วันเพ็ญ ๐ มนุษย์ใน ปุพพวิเทหทวีปมีใบหน้าเหมือนมะนาวตัด หรือพระจันทร์ครึ่งซีก ๐ มนุษย์ใน อุตตรกุรุทวีปมีใบหน้าเป็นรูปสี่เหลี่ยม (รูปหน้าของมนุษย์ทวีปใดมี ลักษณะเหมือนสัณฐานของทวีปนั้น) มนุษย์ในชมพูทวีป มีความสวยงามและความขี้เหร่แตกต่างกันมากมาย ตามแต่กุศลและ อกุศล ที่เจ้าตัวกระทำไว้มาให้ผล ส่วนมนุษย์ในทวีปอื่นอีก ๓ ทวีป ความสวยงามของผู้คน ไม่แตกต่างกัน เนื่องจากมีคุณธรรมในจิตใจเสมอเหมือนกันโดยทั่วไป คุณสมบัติ ๓ ประการ ที่คนในชมพูทวีปประเสริฐกว่าคนในทวีปอื่นและเทวดาชั้นดาวดึงส์ คือ คุณสมบัติ ๓ ประการของมนุษย์ในชมพูทวีปประเสริฐกว่าคนในทวีปอื่น ๑. สูรภาวะ มีจิตใจกล้าแข็งในการกระทำความดี เช่น บำเพ็ญทาน รักษาศีล เจริญภาวนา ๒. สติมันตะ มีสติตั้งมั่นในคุณพระรัตนตรัย ๓. พรหมจริยวาส สามารถประพฤติพรหมจรรย์ คือบวชได้ ลักษณะพิเศษ ๔ ประการ ที่คนในชมพูทวีปประเสริฐกว่าคนในทวีปอื่น คือ ๑. มีจิตใจกล้าแข็ง ทั้งในด้านประกอบกรรมดีและกรรมชั่ว ทางฝ่ายดีนั้นสามารถปฏิบัติตนให้สำเร็จเป็นพระพุทธเจ้า พระปัจเจกพุทธเจ้า พระอัครสาวก พระสาวก พระเจ้าจักรพรรดิ เป็นต้น ฝ่ายชั่วก็สามารถกระทำได้ถึงขั้นฆ่ามารดา ฆ่าบิดา ฆ่าพระอรหันต์ ทำโลหิตตุปบาท ทำสังฆเภท เป็นต้น คนในอีก ๓ ทวีป ไม่สามารถกระทำกล้าแข็งได้ถึงเพียงนี้ ๒. มีความเข้าใจในสิ่งที่เป็นเหตุ ทั้งที่สมควรและไม่สมควร รู้จักพิจารณาหาเหตุที่ทำ ให้เกิดสิ่งต่าง ๆ โดยเฉพาะเป็นอย่าง ๆ ได้ทั้งฝ่ายที่เป็นนามธรรมและรูปธรรม ๓. มีความเข้าใจในสิ่งที่มีประโยชน์และมิใช่ประโยชน์ รู้จักทั้งโลกิยประโยชน์ และ โลกุตตร-ประโยชน์ โลกิยประโยชน์ ได้แก่ ลาภ ยศ สรรเสริญ สุข มนุษยสมบัติ เทวสมบัติ เป็นต้น ส่วนความเข้าใจ จะลึกซึ้งมากน้อยระดับใด ขึ้นอยู่กับศรัทธา วิริยะ ปัญญา บารมี และการคบหาสมาคม ๔. มีความเข้าใจในสิ่งที่เป็นกุศลและอกุศล ทั้งโลกิยกุศลและโลกุตตรกุศล ฝ่ายกุศล ได้แก่ ทาน ศีล ภาวนา เป็นต้น ฝ่ายอกุศล ได้แก่ โลภะ โทสะ โมหะ เป็นต้น คุณสมบัติของมนุษย์ในอุตตรกุรุทวีป สำหรับคนที่อยู่ในอุตตรกุรุทวีป มีคุณสมบัติพิเศษสูงและประเสริฐกว่าคนชมพูทวีป และเทวดาชั้นดาวดึงส์ ๓ ประการ คือ ๑.ไม่ถือเอาเงินทอง ทรัพย์สมบัติ ว่าเป็นของตน ๒.ไม่หวงแหนหรือถือเอาว่า ผู้นั้นผู้นี้เป็นบุตร ภรรยา สามีของตน ๓. มีอายุยืนถึง ๑,๐๐๐ ปีเสมอ คุณสมบัติของมนุษย์ในปุพพวิเทหทวีปและอปรโคยานทวีป สำหรับเรื่องของปุพพวิเทหทวีปและอปรโคยานทวีป ไม่มีอะไรพิเศษ ชีวิตความเป็นไป ต่าง ๆ คล้ายคนในชมพูทวีป เว้นแต่ความเจริญของโลกและจิตใจของผู้คนถึงจะสูง ก็ไม่สูงเท่าคนในชมพูทวีป แม้จะต่ำก็ไม่ต่ำเท่าคนในชมพูทวีป เป็นไปในฐานะกลาง ๆ พระโพธิสัตว์ก็ดี พระสัมมาสัมพุทธเจ้า พระอรหันตสาวกทั้งหลายก็ดี เมื่อจะบังเกิด จะอุบัติขึ้นเฉพาะในชมพูทวีปเท่านั้น ไม่เกิดสร้างบารมีที่โลกมนุษย์ทวีปอื่น ๆ เหตุที่ทำให้มาเกิดเป็นมนุษย์ เพราะเป็นผู้มีมนุษยธรรม คือ ธรรมที่ทำให้เป็นมนุษย์ ซึ่งก็คือศีลทั้ง ๕ ข้อ หากเป็นผู้ที่บกพร่องในการรักษาศีลแล้ว ก็ยากที่จะกลับมาเกิดเป็นมนุษย์ได้อีก
|
