"เทือกเขาสิเนรุ..เขาพระสุเมรุ"

โครงสร้างจักรวาลจากศูนย์กลางของจักรวาลขยายออกไปในแนวด้านข้างโดยมี ภูเขาสิเนรุเป็นศูนย์กลางของจักรวาล ถัดจากเขาสิเนรุออกมา จะมีภูเขา ๗ ชั้นรายล้อมเขาสิเนรุ ภูเขารอบนอกสุดจะต่ำสุด และไล่ระดับความสูงมาจนกระทั่งถึงรอบที่ ๗ ติดกับเขาสิเนรุ ซึ่ง มีระดับความสูงที่สุด ในระหว่างเขาแต่ละชั้นจะมีน้ำคั่นกลาง ถัดจากภูเขาทั้ง ๗ ชั้นออกไป จะเป็นทะเลใหญ่ เป็นที่ตั้งของโลกมนุษย์ทั้ง ๔ ทวีป ซึ่งอยู่ประจำ ๔ ทิศ รอบเขาสิเนรุ มีดวงอาทิตย์ และดวงจันทร์ลอยอยู่ ระดับกึ่งกลางระหว่างระดับพื้นทะเลกับยอดเขาสิเนรุ โคจรรอบเขาสิเนรุ

โครงสร้างรอบเขาสิเนรุ

ทวีปทั้ง ๔ และตำแหน่งที่ตั้งของโลกมนุษย์ทั้ง ๔ ทวีป

ซึ่งมีดังนี้

๐ ปุพพวิเทหทวีป
   
อยู่ตรงกับไหล่เขาด้านทิศตะวันออก มีพื้นเป็นเงิน แสงสีเงินสะท้อนไป ยังทวีปซีกนั้น
๐ อปรโคยานทวีป
    อยู่ตรงกับไหล่เขาด้านทิศตะวันตก มีพื้นเป็นแก้วผลึกแสงใส ๆ สะท้อนไปยังทวีปซีกนั้น
๐ อุตตรกุรุทวีป
    อยู่ตรงกับไหล่เขาด้านทิศเหนือ มีพื้นเป็นทองคำ แสงสีทองสะท้อนไปยัง ทวีปซีกนั้น
๐ ชมพูทวีป
    อยู่ตรงกับไหล่เขาด้านทิศใต้ มีพื้นเป็นมรกต แสงสีเขียว สะท้อนไปยังทวีปซีกนั้น


           


โครงสร้างด้านบนเขาสิเนรุ
โครงสร้างจักรวาล ทางด้านแนวตั้งส่วนบนของเขาสิเนรุเริ่มจากตัวเขาสิเนรุซึ่งเป็นแกนกลางของจักรวาล เป็นที่อยู่ของสัตว์ภายในสุคติภูมิ ประกอบด้วยสวรรค์

สุคติภูมิ ประกอบด้วยสวรรค์ ๖ ชั้น

๐ จาตุมหาราชิกา สวรรค์ชั้นที่ ๑
๐ ดาวดึงส์ สวรรค์ชั้นที่ ๒
๐ ยามา สวรรค์ชั้นที่ ๓
๐ ดุสิต สวรรค์ชั้นที่ ๔
๐ นิมมานรดี สวรรค์ชั้นที่ ๕

๐ ปรนิมมิตวสวัตดี สวรรค์ชั้นที่ ๖

๑. จาตุมหาราชิกา สวรรค์ชั้นที่ ๑ มีที่อยู่รายรอบเขาสิเนรุ เทวดาชั้นนี้มีหลายประเภท      ทั้งที่ อยู่บนพื้นดิน บนต้นไม้ และอยู่ในอากาศบางพวกอยู่ปะปนกับที่อยู่ของมนุษย์           ในชมพูทวีป พวกที่อยู่ตาม ดวงดาวทั้งหลายเป็นอากาสเทวา
๒ ดาวดึงส์ สวรรค์ชั้นที่ ๒ อยู่บนหน้าตัดของเขาสิเนรุ ซึ่งเป็นกึ่งกลางของกามภพ
๓. ยามา สวรรค์ชั้นที่ ๓ อยู่ถัดจากชั้นดาวดึงส์ สูงขึ้นไปในอากาศ
๔. ดุสิต สวรรค์ชั้นที่ ๔ อยู่ถัดจากสวรรค์ชั้นยามา สูงขึ้นไปในอากาศ
     มีขนาด ใหญ่กว่าสวรรค์ ชั้นยามา
๕. นิมมานรดี สวรรค์ชั้นที่ ๕ อยู่ถัดจากสวรรค์ชั้นดุสิต สูงขึ้นไปในอากาศ
     มีขนาดใหญ่กว่าสวรรค์ชั้นดุสิต
๖. ปรนิมมิตวสวัตดี สวรรค์ชั้นที่ ๖ อยู่ถัดจากสวรรค์ชั้นนิมมานรดี
    สูงขึ้นไปในอากาศ มีขนาดใหญ่กว่าสวรรค์ชั้นนิมมานรดี
พรหมและอรูปพรหมถัดจากสวรรค์ชั้นปรนิมมิตวสวัตดี สูงขึ้นไปอีก
มีขนาดใหญ่ขึ้นไปตามลำดับ

โครงสร้างเบื้องล่างของเขาสิเนรุ

โครงสร้างเบื้องล่างของเขาสิเนรุซึ่งเป็นที่อยู่ของสัตว์ฝ่ายทุคติภูมิโดยส่วนใหญ่ ใต้ภูเขาสิเนรุจะมีภูเขา ๓ ลูก วางแบบ ๓ เส้า เรียกว่าเขาตรีกูฏ รองรับ เขาสิเนรุอยู่ตรงกลาง ภูเขาเป็นอุโมงค์ใหญ่ เป็นที่อยู่ของ
๐ อสูร (เทวดาพวกหนึ่งที่ดื่มน้ำจัณฑ์จนเมา แล้วถูกขับไล่ลงมาอยู่ตรงนี้)
    ซอกเขาแต่ละลูกซึ่งมีระดับต่ำกว่าที่อยู่ของอสูร จะเป็นที่อยู่ของ
๐ เปรต
๐ อสุรกาย ใต้อสูรภพลงไป จะเป็นที่อยู่ของ
๐ นรกขุมใหญ่ ตั้งแต่ขุมที่ ๑ ไล่ระดับต่ำลงไปจนถึงขุมที่ ๘ ซึ่งมีขนาดใหญ่
    ไปตามลำดับ ขุมที่ ๘ จะมีขนาดใหญ่ที่สุด รอบ ๆ นรกแต่ละขุมจะมี
- นรกขุมบริวาร (อุสสทนรก) อยู่รอบนรกขุมใหญ่ และที่อยู่ถัดจาก
   ขุมบริวารออกไปอีก จะเป็น
- นรกขุมย่อย (ยมโลก)



ขอบคุณข้อมูลจาก : /book.dou.us/doku